WMO: Küresel Sıcaklık Rekoru Serisi Devam Ediyor

2024 yılı Nisan ayı kayıtlara geçen en sıcak Nisan ayı oldu. Bu aynı zamanda küresel sıcaklıklarda üst üste rekor kırılan on birinci ay olarak kayıtlara geçti. Deniz yüzeyi sıcaklıkları son 13 aydır rekor düzeyde yüksek seyretmektedir. Aşırı hava koşulları global ölçekte çok sayıda can kaybına ve sosyo-ekonomik bozulmaya neden olmaktadır.

Copernicus İklim Değişikliği Servisi, ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi, NASA ve Japonya Meteoroloji Ajansı’nın aylık raporları, doğal olarak meydana gelen El Niño olayı ve insan faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazlarının atmosfer ve okyanusta hapsettiği ek enerji ile beslenen rekor sıcaklıkların olağanüstü süresini ortaya koymaktadır. Benzer bir seri daha önce 2015/2016 yıllarındaki güçlü El Niño olayı sırasında da yaşanmıştı.

Avrupa Komisyonu adına Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi tarafından yürütülen Copernicus İklim Değişikliği Hizmeti ERA5 veri setine göre Nisan 2024’te ortalama yüzey hava sıcaklığı 15,03°C ile 1991-2020 Nisan ayı ortalamasının 0,67°C üzerinde ve Nisan 2016’da kaydedilen bir önceki en yüksek değerin 0,14°C üzerinde gerçekleşmiştir.

ERA5 veri setine göre bu ay, sanayi öncesi referans dönemi olarak belirlenen 1850-1900 yılları arasındaki Nisan ayı ortalaması tahmininden 1,58°C daha sıcak oldu. Aylık 1,5°C’nin aşılması, dünyanın Paris Anlaşması’nın on yıllar boyunca uzun vadeli sıcaklık artışını ifade eden sıcaklık hedefine ulaşamadığı anlamına da gelmemektedir.

NOAA’ya göre Güney Amerika kayıtlara geçen en sıcak Nisan ayını yaşarken, Avrupa en sıcak ikinci Nisan ayını yaşadı.

Nisan ayında Kuzey Yarımküre’deki kar örtüsü miktarı kayıtlara geçen en düşük seviyedeydi. Hem Avrasya hem de Kuzey Amerika ortalamanın altında kalırken, doğu Rusya ve Çin’in bazı bölgeleri ise ortalamanın üzerindeydi. NOAA’ya göre küresel deniz buzu miktarı kayıtlara geçen en küçük onuncu seviyesindeydi.

Rekor sıcaklıklara, Asya’nın birçok bölgesindeki yoğun sıcaklıklar da dahil olmak üzere yüksek etkili hava olayları eşlik etti. World Weather Attribution tarafından yapılan yeni bir çalışmada, iklim değişikliğinin milyonlarca hassas insanı vuran ölümcül sıcak hava dalgalarını daha da aşırı hale getirdiği belirtildi.

Afrika’nın güneyini kuraklık, Arap yarımadasını ise aşırı yağışlar vurdu. Doğu Afrika ve Brezilya’nın güneyinde devam eden şiddetli yağışlar Mayıs ayının ilk haftasında daha da kötüleşerek yıkıcı ve ölümcül sellere yol açtı. Afganistan da Mayıs ayı ortasında ölümcül sel felaketine maruz kalmış, en az 300 kişi hayatını kaybetmiş ve evler ile altyapıda geniş çaplı yıkımlara neden olmuştur.

WMO iklim uzmanı Alvaro Silva, “Daha sıcak bir dünyada aşırı hava ve iklim olaylarının (rekor günlük ve aylık sıcaklıklar ve yağış miktarları dahil) görülme olasılığı artık çok daha yüksektir” dedi.

Alvaro Silva, “Tropikal kuşak da dahil olmak üzere birçok okyanus havzasında deniz yüzeyi sıcaklığı rekor düzeyde yüksek olmaya devam ediyor, bu da atmosfere daha fazla ısı ve nem salıyor ve böylece koşulları daha da kötüleştiriyor” dedi.

Doğu Ekvator Pasifik’teki El Niño nötr koşullara doğru zayıflamaya devam etse de , deniz ve hava sıcaklıkları genel olarak alışılmadık derecede yüksek bir seviyede seyretti. 

C3S’ye göre, Nisan 2024 için 60°S-60°N üzerinde ortalama küresel deniz yüzeyi sıcaklığı, Mart 2024 için kaydedilen 21.07°C’nin biraz altında kaldı. Nisan ayı için kaydedilen en yüksek değer 21.04°C idi.

WMO, iklim izleme faaliyetleri ve Küresel İklimin Durumu raporları için uluslararası kabul görmüş altı veri seti kullanmaktadır.